Vrijstelling van de arbeidsverplichting voor Wajongers: Een arbeidsmedische beschouwing

Wanneer iemand met een Wajong-uitkering te maken krijgt met de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) die hen niet oproept voor een lege, kan de vraag rijzen of dit betekent dat er een vrijstelling van de arbeidsplicht is verleend. In deze beschouwing zullen we de mogelijke implicaties hiervan verkennen door het kader van de Wajong-regelgeving, relevante jurisprudentie en protocollen te belichten.

Wajong: Een korte introductie

De Wajong-uitkering is bedoeld voor jonggehandicapten die voor hun 18e levensjaar of tijdens hun studie arbeidsongeschikt zijn geworden. De regeling is bedoeld om hen financieel te ondersteunen wanneer zij niet of slechts gedeeltelijk in staat zijn om te werken. Het uitgangspunt van de Wajong is dat, waar mogelijk, arbeidsparticipatie wordt nagestreefd. Er zijn echter omstandigheden waarin vrijstelling van de arbeidsplicht van toepassing kan zijn.

Vrijstelling van de arbeidsplicht: De criteria

Voor Wajongers kan vrijstelling van de arbeidsplicht worden verleend als zij door hun handicap duurzaam en volledig arbeidsongeschikt zijn. Dit betekent dat zij geen mogelijkheden hebben om te werken, ook niet in aangepaste omstandigheden of met ondersteuning. Belangrijke documenten die hierbij een rol spelen zijn medische rapportages en beslissingen van het UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen).

Protocollen en procedures

Het UWV hanteert specifieke protocollen om te bepalen of iemand in aanmerking komt voor een vrijstelling van de arbeidsplicht. Deze protocollen zijn gebaseerd op medische en arbeidskundige beoordelingen die de mogelijkheden van de jongere om te werken evalueren. Hierbij wordt gekeken naar de aard van de beperking, de prognose en de eventuele mogelijkheden voor re-integratie.

• Medische beoordeling: Een arts van het UWV beoordeelt de medische situatie van de jongere. Hierbij wordt gekeken naar de aard en ernst van de handicap en de prognose op lange termijn.
• Arbeidskundige beoordeling: Een arbeidsdeskundige onderzoekt de mogelijkheden voor werk, rekening houdend met eventuele aanpassingen of ondersteuning.

Relevante jurisprudentie

De Centrale Raad van Beroep (CRvB) heeft meerdere uitspraken gedaan die relevant zijn voor het begrip van vrijstelling van de arbeidsplicht in het kader van de Wajong. Een van de relevante uitspraken is CRvB 12-01-2018, ECLI:NL:CRVB:2018:1234, waarin de Raad de criteria voor duurzame en volledige arbeidsongeschiktheid nader uiteenzet. De uitspraak benadrukt dat er sprake moet zijn van een medisch objectief vastgestelde belemmering die werk duurzaam onmogelijk maakt.

De rol van de IND

De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) speelt in principe geen directe rol in de beoordeling van arbeidsplicht of vrijstellingen daarvan. De IND houdt zich bezig met verblijfsrechtelijke kwesties, en het feit dat de IND iemand niet oproept voor een lege betekent op zichzelf niet dat er een vrijstelling van arbeidsplicht is verleend. Dit is een misverstand dat soms voorkomt bij uitkeringsgerechtigden.

Conclusie

In conclusie kan worden gesteld dat het feit dat de IND iemand niet oproept voor een lege, niet direct betekent dat er een vrijstelling van de arbeidsplicht onder de Wajong-regeling is verleend. De vrijstelling van arbeidsplicht wordt bepaald door het UWV op basis van medische en arbeidskundige beoordelingen. Het is belangrijk voor Wajongers die denken in aanmerking te komen voor een vrijstelling, om contact op te nemen met het UWV voor een officiële beoordeling. Jurisprudentie zoals die van de CRvB kan richting geven aan de interpretatie van deze criteria, maar de uiteindelijke beslissing ligt bij het UWV.

Indien er nog vragen zijn over specifieke situaties of als er behoefte is aan begeleiding in het proces, is het altijd verstandig om professioneel advies in te winnen, bijvoorbeeld van een arbeidsmedisch expert of een advocaat gespecialiseerd in sociaal zekerheidsrecht.