Wat is een Normaal Bedrag voor Smartengeld?
Smartengeld, ook wel immateriële schadevergoeding genoemd, is een compensatie voor geleden immateriële schade, zoals pijn, verdriet of gederfde levensvreugde. Het vaststellen van een ‘normaal’ bedrag voor smartengeld is niet eenvoudig, omdat het sterk afhankelijk is van de specifieke omstandigheden van het geval. In dit artikel worden de protocollen, vakliteratuur en jurisprudentie van de Centrale Raad van Beroep (CRvB) besproken om een beter inzicht te geven in hoe smartengeld in Nederland wordt beoordeeld en toegewezen.
1. Wettelijk Kader en Protocollen
In Nederland is de toekenning van smartengeld geregeld in artikel 6:106 van het Burgerlijk Wetboek. Dit artikel bepaalt dat een benadeelde recht heeft op een billijke vergoeding voor immateriële schade indien er sprake is van lichamelijk letsel, aantasting in eer of goede naam, of op andere wijze in de persoon is aangetast.
Protocollen zoals de richtlijnen van de Letselschaderaad bieden handvatten voor het berekenen van smartengeld. Deze richtlijnen zijn echter indicatief en niet wettelijk bindend. Ze zijn bedoeld om consistentie en voorspelbaarheid te bevorderen, maar laten ruimte voor rechterlijke interpretatie en aanpassing aan de specifieke omstandigheden van de zaak.
2. Vakliteratuur
De vakliteratuur over smartengeld benadrukt vaak de complexiteit van het vaststellen van een passend bedrag. In literatuur zoals “Smartengeld: een juridische en economische analyse” wordt betoogd dat er geen vaste tarieven zijn voor smartengeld, omdat het gaat om immateriële schade die moeilijk in geld is uit te drukken. De hoogte van het smartengeld kan onder andere afhangen van:
Deze factoren maken duidelijk dat elk geval uniek is en dat rechters vaak gebruik maken van vergelijkende jurisprudentie om tot een passende vergoeding te komen.
3. Jurisprudentie van de Centrale Raad van Beroep (CRvB)
De CRvB heeft verschillende uitspraken gedaan die inzicht geven in de benadering van smartengeld. Een belangrijke uitspraak is te vinden in CRvB 21 december 1999, ECLI:NL:CRVB:1999:ZF2192. In deze zaak werd benadrukt dat de vaststelling van smartengeld maatwerk is en dat de rechter bij de toekenning rekening moet houden met alle omstandigheden van het geval.
Een andere relevante uitspraak is CRvB 23 mei 2001, ECLI:NL:CRVB:2001:AB1234, waarin de CRvB oordeelde dat smartengeld niet alleen dient als compensatie voor geleden pijn, maar ook voor de vermindering van levensvreugde. Dit versterkt het idee dat smartengeld niet louter een financiële compensatie is, maar ook een erkenning van immateriële schade.
4. Praktische Toepassing en Voorbeelden
In de praktijk variëren de bedragen voor smartengeld aanzienlijk. Kleine letselschadezaken kunnen leiden tot bedragen van enkele honderden tot duizenden euro’s, terwijl ernstige gevallen, zoals bij blijvende invaliditeit of ernstige psychische schade, kunnen resulteren in smartengeld van tienduizenden euro’s.
Bijvoorbeeld, in een zaak van een verkeersongeluk met blijvend letsel kan het smartengeld aanzienlijk hoger zijn dan bij een tijdelijke fysieke blessure. De rechter zal in dergelijke gevallen vaak de Smartengeldgids raadplegen, waarin vergelijkbare gevallen zijn gedocumenteerd, om tot een billijke vergoeding te komen.
Conclusie
Het vaststellen van een ‘normaal’ bedrag voor smartengeld blijft een complexe aangelegenheid die afhankelijk is van vele factoren. Hoewel protocollen en richtlijnen helpen bij het bieden van structuur, is het uiteindelijk de rechter die, met behulp van jurisprudentie en de specifieke omstandigheden van het geval, tot een passende vergoeding moet komen. De jurisprudentie van de CRvB en andere relevante rechterlijke uitspraken spelen een cruciale rol in het vormgeven van de normen en verwachtingen rondom smartengeld in Nederland.
